Πέμπτη 27 Δεκεμβρίου 2012

42 Το στέγνωμα των καλουπιών και το φυσερό


  Το πλάσιμο των καλουπιών ολοκληρώθηκε. Μετά τα τοποθέτησαν έξω από το εργαστήρι, για όσο είχε ήλιο, και την άλλη μέρα θα τα έβαζαν δίπλα στη φωτιά, να στεγνώσουν σιγά σιγά στη μάζα τους.


  Από το πρωί ο βοηθός ξεκίνησε την φωτιά, με λεπτά κλαράκια στην αρχή, μετά πρόσθεσε τα πιο χοντρά ξύλα για να κάνει κάρβουνα. Κατά το μεσημέρι τοποθέτησαν τα καλούπια σε μικρή απόσταση γύρω από την φωτιά. Στην μία πλευρά της εστίας τοποθέτησαν τα δύο φυσερά, φτιαγμένα από κεραμικό κοίλο σκεύος σκεπασμένο με δέρμα*. Το δέρμα δεν ήταν τεντωμένο ώστε να σχηματίζει χαμηλό κώνο πάνω από το κεραμικό. Στην κορυφή του δέρματος ήταν δεμένη σφιχτά η άκρη ενός κλαριού. Τραβώντας ο τεχνίτης το κλαρί προς τα πάνω, γέμιζε το ασκό με αέρα και πιέζοντας το ρυθμικά προς τα κάτω τον φύσαγε μέσα από τον σωλήνα προς τη φωτιά και την δυνάμωνε.Τα φυσερά ήταν δύο, όταν το ένα γέμιζε αέρα το άλλο τον φύσαγε. Ο σωστός ρυθμός εκείνου που δούλευε στη φωτιά, ρύθμιζε τη δύναμη και την θερμοκρασία της .


*Preliminary results from an experimental study of perforated copper-smelting shaft furnaces from Chrysokamino (eastern Crete).M. Catapodis ,Oli Pryce and Y. Bassiakos.

Δευτέρα 3 Δεκεμβρίου 2012

41.Ο κηρός, υλικό για την δημιουργία των προτύπων.

Ο Αφηγητής επέστρεψε στο εργαστήριο του κάμπου για να παρακολουθήσει τους τεχνίτες που προετοίμαζαν το χυτήριο του αργύρου. Είχαν ετοιμάσει τον πηλό με το τριμμένο κάρβουνο και τα ξερά, λεπτοκομμένα άχυρα. Τον είχαν ζυμώσει καλά ώστε να μην έχει μέσα του εγκλωβισμένο αέρα και τον είχαν σκεπάσει με βρεγμένο ύφασμα για να μην στεγνώσει. Όταν ο αφηγητής έφτασε τους είδε να πλάθουν στα χέρια τους ένα μαλακό υλικό με κίτρινο-καφέ χρώμα, το οποίο έφτιαχναν σε λεπτά, μακρόστενα κορδόνια, διαφορετικού μήκους το κάθε ένα.
 Του εξήγησαν ότι το υλικό αυτό το έφτιαχναν οι μέλισσες στις φωλιές τους και το ονόμαζαν κηρό. Είχε πολλές εφαρμογές στην καθημερινή ζωή των κατοίκων και μία από αυτές ήταν και η δημιουργία προτύπων για το χυτήριο.
 Τα κορδόνια από τον κηρό είτε τα άφηναν έτσι, είτε τα γύριζαν γύρω από το δάκτυλό τους και τα έκαναν κρίκους.




 Στη συνέχεια, έπαιρναν κομμάτια από τον δουλεμένο πηλό και έκτιζαν το κέρινο πρότυπο με τέτοιο τρόπο ώστε να καλύπτεται παντού από αυτόν. Τη  διαδικασία αυτή την επανέλαβαν σε άλλες δύο στρώσεις μέχρι να αποκτήσει το καλούπι πάχος και να αντέξει στη φωτιά. Στο πάνω μέρος του καλουπιού άφηναν ένα κωνικό στόμιο - άνοιγμα που θα  λειτουργούσε σαν αγωγός. Από εκεί θα έφευγε το λιωμένο κερί και στο επόμενο στάδιο θα χυνόταν μέσα του το ρευστό μέταλλο.